Boekrecensie: Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers

door Mathijs Oosterhuis

Dit essay van de maand Filosofie, geschreven door Rutger Bregman en Jesse Frederik is door de Correspondent tevens uitgegeven in boekvorm. Het betreft dan ook een dun boekje met hierin 85 pagina’s beschouwing over het gerechtvaardigde salaris. Mijn algemene indruk is positief, maar ik heb persoonlijk niet het antwoord gekregen op de vraag die de titel van het boek stelt. Op de achterflap van het boek staat geschreven dat het hoog tijd is om de oude vraag opnieuw te stellen: welke rijkdom is echt verdiend? Dit is inderdaad meer een leidraad door het essay heen dan een daadwerkelijke verklaring van het inkomensverschil.

Om nog wat meer onderbouwing te geven aan de eerste alinea: wanneer iemand de inkomens van vuilnismannen met bankiers gaat vergelijken zou ik veel meer getallen verwachten. Ik zou een rekensom maken waarbij je rekening houd met de duur van de vooropleiding, salarisgroei, werkdruk, bonussen en overuren. Mijn hypothese is dat het gat tussen het inkomen van de vuilnisman en de bankier al een stuk kleiner zou zijn. Als ik van te voren had geweten dat het boek geschreven is vanuit een filosofische gedachte dan waren mijn verwachtingen met betrekking tot het rekenwerk wellicht anders geweest.

Wat wordt er dan wel in het essay beschreven? Het gedachtegoed van verscheidene denkers, jong en oud, economoon en filosoof, wordt aangehaald om een volledig beeld te schetsen over terechte verdiensten. Denk aan de Griekse filosoof Aristoteles, Adam Smith, De Bijbel, Marx en Piketty. Ook de rol van de markt komt aan bod. Via marktwerking, dus vraag en aanbod, zou eenieder krijgen wat hij bijdraagt. Onderwijs draagt er vervolgens aan bij om op individueel niveau de arbeidsproductiviteit te verhogen wat moet resulteren in een hoger salaris.

In totaal worden er 4 vormen van onverdiend inkomen besproken:
1) Het toeval van geboorte
2) Rijkdom uit de grond
3) Patenten
4) De ridders van de conjunctuur

De rol van de overheid in het bestrijden, dan wel stimuleren van de ongelijkheid is dan ook een groot onderwerp. Hoe de politiek onder andere door belastingen, maar ook met eigendomswetgeving hier een bijdrage aan levert, vond ik het meest interessant om te lezen. Met name het verschil in liberalisme nu en vroeger en dan met name het compleet omgedraaide beleid met betrekking tot patenten was boeiend om te lezen.

Kort samengevat: een leuk boek(je) over inkomens en de ongelijkheid hierin. Echter ligt de focus vooral op de filosofie en gerechtigheid en niet op de economische impact en het rekenwerk.

Boekgegevens
Titel: Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers
Schrijvers: Rutger Bregman & Jesse Frederik
Uitgever: De Correspondent
Jaar van uitgave: 2016
Pagina’s: 103
Prijs: €9,00 (via kiosk.decorrespondent.nl)
ISBN13: 9789082256383