Is er winst te behalen door te switchen tussen contant betalen en pinnen?

door Mathijs Oosterhuis

Is er geld te verdienen door op de juiste wijze af te wisselen tussen de betaalmethoden contant geld en bankpas? Ik heb het hier niet over de voor- of nadelen van de methoden (denk aan geen fout wisselgeld, de abstractheid van geld pinnen, diefstal, ruimte in je broekzak, je ‘bonnetjes’ online, betaalmogelijkheden in winkels et cetera), maar over keiharde euro’s. Hoe is dit mogelijk? Lees dan vooral verder.

Winkeliers hebben gedrag van consumenten aardig in de gaten en wij mensen zijn nogal gevoelig voor prijzen als 9,99 in plaats van 10,00. We weten allemaal dat we dit verschil eigenlijk niet voelen in onze portemonnee, maar toch ervaren we het prijsverschil als groter dan één hele eurocent. Nu is het zo dat wij in Nederland nauwelijks betalen met muntstukken van 1 eurocent en 2 eurocent (bij mijn weten is de enige uitzondering de Aldi) en worden bedragen altijd afgerond op een veelvoud van 5 cent. Hierdoor moet je voor een product van 9,99 toch 10,00 betalen ALS je dit contant wil afrekenen. Bij betaling via een pintransactie betaal je ‘gewoon’ 9,99.

Hier ontstaat dus een mogelijkheid tot winstmaximalisatie. De hypothese is om te pinnen in het geval een bedrag eindigt op 3, 4, 8 of 9 cent (omdat dit anders naar 5 dan wel 10 cent wordt afgerond) en juist te betalen met muntgeld wanneer een bedrag eindigt op 1, 2, 6 of 7 cent (aangezien deze bedragen naar beneden worden afgerond). In het geval van een bedrag eindigend op 5 of 10 cent is er natuurlijk geen winst te behalen er van uitgaande dat er geen andere kosten zijn verbonden aan een van de betaalmethodes (soms zijn er extra kosten verbonden aan het pinnen van lage bedragen, maar dit fenomeen is bijna uitgestorven).

Laten we er ‘for the sake of argument’ vanuit gaan dat elk bedrag willekeurig tot stand komt en er dus even vaak een bedrag eindigt op een 1, als een 2 enzovoort. Laten we uitgaan van een persoon, zoals mijzelf, die nagenoeg alle aankopen middels pinnen betaald. Voor de bedragen eindigend op 3, 4, 5, 8, 9 en 10 cent is dit de juiste methode (of zoals eerder aangegeven: in de gevallen van 5 en 10 is er geen betere methode). Er zijn dus 4 situaties waarin ik geld kan verdienen. Wanneer een bedrag eindigt op 1 of 6 cent kan ik 1 eurocent verdienen en wanneer een bedrag eindigt op 2 of 7 cent valt er 2 eurocent te verdienen.

Kortom, in 6 situaties is er geen winst te behalen, in 2 situaties is er 1 cent winst te behalen en in 2 situaties is er 2 cent wint te behalen. Als alle situaties even vaak voorkomen, valt er gemiddeld 0,6 cent per transactie te verdienen (de optelsom van 6 maal 0, 2 maal 1 en 2 maal 2 gedeeld door de 10 situaties). Stel nu dat ik per week 10 keer de optie heb om te kiezen tussen een van de betaalmethoden (ik kan bijvoorbeeld in de bedrijfskantine niet contant betalen; en bij de groenteboer niet met de pinpas) dan valt er voor mij per week 6 cent te verdienen. Op jaarbasis hebben wij het hier over het astronomisch hoge bedrag van €3,12.

Bovenstaande rekensom levert exact dezelfde resultaten op wanneer we uitgaan van iemand die altijd contact betaald en soms gebruik zou moeten maken van de bankpas. Het antwoord op de vraag is dus: ja, er is geld te verdienen door te switchen tussen betaalmethodes, maar nee ik vrees dat deze winst niet opweegt tegen de mogelijke irritatie die bij jezelf kan ontstaan door bijvoorbeeld het nadenken over het altijd bij je hebben van genoeg contant geld.

Ik was al een tijdje van plan om dit blog te schrijven, maar hiertoe werd ik gisteren extra getriggerd toen ik een tijdschriftenpakket van 7,99 ging kopen. De caissière geeft aan dat ik acht euro moet betalen, waarna normaal gesproken op de pinautomaat het bedrag van 7,99 zou verschijnen. Dit was uiteindelijk niet het geval waardoor de relevantie van bovenstaande rekensom natuurlijk nihil is wanneer in de toekomst alle betalingen op een veelvoud van 5 cent worden afgerond.

Wanneer laatstgenoemde niet het geval is, kan er dus winst worden gemaakt bij transacties waarbij er een keuze is in betaalmogelijkheid (dus online shoppen en automatische incasso’s vallen af net als aankopen op de markt waar niet overal gepind worden), wanneer de winkel afrond op 5 cent (dus niet bij de Aldi) en wanneer er geen extra kosten verbonden zijn aan de betaalmogelijkheid (bij kleine winkeliers dient er soms extra bijbetaald te worden voor pintransacties van een lage waarde).

Suggestie: lees meer over hoe consumenten reageren op kortingspercentages.